خسارت جانی

خسارت جانی خسارتی است که منجر به فوت، نقص عضو یا آسیب جانی به اشخاص ثالث می‌گردد. در صورت بروز خسارت جانی حداکثر ظرف مدت ۵ روز کاری می‌بایست به شرکت بیمه اعلام خسارت نمایید. در این حالت پس از تشکیل دادگاه و صدور حکم نهایی شرکت بیمه گر خسارت مربوطه را ظرف مدت ۳۰ روز پرداخت می‌نماید. درصورتی‌ که هر دو خسارت جانی و مالی وارد شده باشد. زیان‌دیده می‌تواند با دریافت نامه از دادگاه تا صدور راین‌هایی اقدام به دریافت خسارت مالی از شرکت بیمه نماید.

خسارت مالی

خسارتی که به اموال اشخاص ثالث (حقیقی یا حقوقی) وارد شود را خسارت مالی می‌گویند. در حوادث رانندگی که منجر به خسارت مالی می‌گردد، مقصر و  زیان‌دیده پس از دریافت گزارش پلیس و ترسیم کروکی، حداکثر ظرف مدت ۵ روز کاری به شرکت بیمه موردنظر مراجعه و اعلام خسارت کنند. در شرایط زیر نیازی به ترسیم کروکی نمی‌باشد:

عدم اختلاف میان طرفین حادثه

میزان خسارت وارده کمتر از حداقل تعهدات مالی بیمه شخص ثالث باشد (در سال ۹۹ معادل ۱۱ میلیون تومان)

خسارت وارده در اثر تصادف بین دو خودرو باشد (در صورت تصادفات زنجیره‌ای یا با بیش از ۱ مقصر ترسیم کروکی الزامی است).

• نرخ دیه: مبلغ دیه عامل اصلی در تعیین نرخ حق بیمه شخص ثالث می‌باشد. این مبلغ هر ساله توسط قوه قضائیه به شرکت‌های بیمه ابلاغ می‌شود.
• نوع خودرو: انواع خودرو سواری، بارکش، اتوکار و ... در محاسبه‌حق بیمه تاثیرگذار هستند.
• کاربری: تاثیر کاربری خودروها به دلیل اختلاف ریسک با یکدیگر متفاوت می‌باشد. برای مثال حق بیمه خودروهایی با کاربری شخصی و تاکسی برون‌شهری و تعلیم رانندگی با یکدیگر متفاوت می‌باشد.
• مدل و سال ساخت: عمر خودروهای بیش از ۱۵ سال با توجه به فرسودگی و استهلاک آنها منجر به افزایش حق بیمه می‌گردد.
• پوشش‌های بیمه نامه: تعهدات جانی شرکتهای بیمه یکسان است ولی بیمه‌گذار می‌تواند تعهدات مالی خود را افزایش دهد. با افزایش تعهدات مالی، حق بیمه نیز افزایش می‌یابد.
• مدت بیمه نامه: عموما بیمه نامه شخص ثالث یکساله صادر می‌گردد ولی برای آن دسته از افرادی که می‌خواهند بیمه نامه کوتاه مدت صادر کنند حق بیمه به صورت کوتاه مدت محاسبه می گردد. 
• تخفیفات بیمه نامه: اگر در مدت یکسال از بیمه شخص ثالث خود استفاده نکنید در زمان تمدید بیمه نامه تخفیف عدم خسارت دریافت می‌کنید. بر مبنای قانون جدید تخفیف عدم خسارت سالانه معادل ۵% می‌باشد.
• جرایم دیرکرد: با توجه به اجباری بودن بیمه شخص ثالث در صورت عدم تمدید به‌موقع بیمه نامه به‌صورت روزانه جریمه می‌شوید. جرایم دیرکرد که به آن جریمه صندوق نیز گفته می‌شود به‌حق بیمه شما در زمان تمدید بیمه نامه اضافه می‌گردد.

در طرح بخشودگی جرائم دیرکرد بیمه شخص ثالث موتورسیکلت‌ها و ماشین‌آلات کشاورزی طبق دستور بیمه مرکزی، شرکت‌های بیمه موظف شده‌اند از ابتداي تير ماه  به مدت سه ماه برای اجرای صد درصدی جرائم موضوع بند (ب) ماده 24 قانون بیمه شخص ثالث موتورسیکلت و ماشين‌آلات کشاورزی فاقد بيمه‌نامه اقدام کنند. البته این بخشودگی برای بیمه‌نامه‌های یک ساله اعمال می‌شود. با توجه به اجباری بودن بیمه شخص ثالث برای تمامی موتورسیکلت‌ها و ماشین‌آلات کشاورزی، اگر صاحبان موتورسیکلت و ماشین‌آلات کشاورزی تا به حال برای خرید بیمه شخص ثالث اقدام نکرده باشند یا تمدید بیمه‌نامه آنها به موقع انجام نشده باشد، در زمان خرید بیمه موظف به پرداخت جریمه دیرکرد هستند. اما در حال حاضر طرح ملی بخشودگی جرائم دیر کرد بیمه شخص ثالث موتورسیکلت‌ها فرصت مناسبی را برای موتورسواران ایجاد کرده است تا این افراد بتوانند با پرداخت حق بیمه مناسب و بدون احتساب جریمه دیرکرد، از حمایت‌های بیمه‌ای برخوردار شوند.  متاسفانه در حال حاضر فقط 5 درصد موتور سيكلت ها بیمه‌نامه دارند و 95 درصد آنها بدون بیمه‌نامه شخص ثالث موتورسیکلت تردد می‌کنند.

طرح بخشش خلافی خودرو 99 اجرا هم ميشد، فقط شامل بخشش جريمه ديرکرد خلافی ميشد. توجه داشته باشيد که بسته به نوع تخلفی که برای خودرو ثبت می شود، جریمه ممکن است دو برابر شود یا نشود. در صورتی که برای خودرویی یکی از جریمه های تسلیمی، الصاقی و خودداری صادر شود، مبلغ اصل جریمه در صورت گذشت 60 روز و عدم پرداخت، دو برابر می شود و مالک خودرو مجبور است جریمه را به شکل دو برابری به ماخذ مربوطه پرداخت کند. این قانون، ماده 5 قانون تخلفات رانندگی است. اینکه جریمه از چه نوعی برای خودرو صادر شده است، در لیست خلافی خودرو در قسمت شرح تخلف درج شده است. توجه داشته باشید که در روش ‌های دوبرگی و ثبت با دوربین مبلغ جریمه بعد از گذشت ۶۰ روز و در صورت پرداخت نشدن دو برابر نمی ‌شود. اما به هر حال این دلیل نمی شود که متخلف در پرداخت خلافی عجله نداشته باشد و آن را مدام به آینده موکول کند. بنابراین واضح است که اجرای طرح هایی همچون طرح بخشش خلافی خودرو 99 حتی اگر در دستور کار راهنمایی و رانندگی قرار بگیرد، شامل حال جریمه‌های معوقه نمی شود. بلکه فقط جریمه دیرکرد بخشیده می شود. بنابراین هیچ راه گریزی از پرداخت خلافی وجود ندارد. البته با توجه به تصمیم قاطعی که در عدم اجرای طرح بخشش خلافی خودرو 99 وجود دارد، به طور کلی خودروهایی که جریمه های معوقه با دیرکرد دارد، هیچ راه چاره ای جز پرداخت کامل خلافی ندارند.

چنانچه جزو رانندگانی هستید که با احتياط  رانندگی می‌کنید و مشمول تخفیف بیمه شخص ثالث هستيد بر اساس اصلاحیه جدید بیمه شخص ثالث،‌ اگر شما خودروی خود را به شخص دیگری بفروشید می‌توانید تخفيف بيمه شخص ثالث خود را به خودروی مشابه متعلق به خود یا بستگان درجه اول (شامل همسر، پدر، مادر و فرزندان) منتقل کنید. به طور مثال اگر خودرویی که فروخته‌اید، خودروای چهار سیلندر مثل پراید باشد، تخفیف بیمه شخص ثالث خود را می‌توانید به خودروی چهار سیلندر دیگری مثل پراید، پژو 206 یا تیبا  و ... که متعلق به خودتان یا بستگان درجه اول شما است، انتقال دهيد .

بنا به اعلام رئیس بیمه مرکزی ایران به مناسبت چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی و آغاز دهه فجر، تمامی جریمه‌ دیرکرد بیمه شخص ثالث وسایل نقلیه از جمله خودروهای سواری، تاکسی، کامیون و اتوبوس شامل بخشودگی شده است.

رئیس کل بیمه مرکزی در ادامه به تشریح روند بیمه‌های خودرو‌های غیر متعارف با ارزش ریالی بالا اشاره کرد و گفت: طبق مصوبه شورای‌عالی بیمه و هماهنگی با دیوان عدالت اداری مشکل بیمه‌ای که مدتی است شهروندان با آن مواجه شده‌اند با شروطی برطرف شده است.

او ادامه داد: شروط این مصوبه اینگونه است که در صورتی تصادف خودروی غیر متعارفی که ارزش ریالی آن بیش از ۱۸۰ میلیون تومان است با خودروی دیگر، خسارت وارده بر آن برمبنای خودروی ۱۸۰ میلیون تومانی محاسبه می‌شود.

سلیمانی افزود: به طور مثال در صورت صدمه دیدن چراغ این خودرو، مبلغ چراغ خودرویی که ۱۸۰ میلیون تومان است به راننده پرداخت می‌شود و فرد مابقی ارزش خسارت را باید شخصا پرداخت کند. طبیعی است مبلغ ناچیز به نظر برسد چرا که برخی از خودرو‌ها ارزش میلیاردی داشته و قطعا رقم پرداختی کفاف خسارت وی را نخواهد داد.

این مقام مسئول بیان کرد: علاوه بر اینکه رقم برخی از خودرو‌های خارجی بالاتر از یک میلیارد تومان است، این بین خودرو‌های داخلی نیز افزایش نرخ داشته‌اند.

سلیمانی در پاسخ به این سوال که راه‌حل این مشکل چیست؟ گفت: بهترین راه‌حل، خرید بیمه نامه بدنه است چرا که این بیمه با توجه به سقف پرداختی راننده به وی خسارت پرداخت خواهد کرد. البته بیمه مرکزی در تلاش است تا اصلاحیه‌ای درخصوص بیمه خودرو‌های بالا ۱۸۰ میلیون تومان انجام شده و مجدد به مجلس شورای اسلامی ارائه شود.

قراردادهای بیمه انواع متعددی دارد. ماهیت حقوقی بیمه نامه ها در کلیه موارد یکسان نیست و گهگاه می توان تفاوتهایی بین آنها تشخیص داد. انواع بيمه ها را مي توان براساس ديدگاههاي مختلف تقسيم بندي نمود. هريک از اين ديدگاهها جنبه خاصي از خصوصيات و ويژگيهاي پوششهاي بيمه اي را مد نظر قرار مي دهند. اما تقسيم بندي بيمه از هر ديدگاهي که صورت گيرد، بايد به گونه اي باشد که انواع مختلف فعاليتهاي بيمه اي را در بر بگيرد. هدف از ذکر تقسيم بنديهاي مختلف بيمه در اينجا، مقايسه آنها با يکديگر و يا برشمردن مزيت يکي بر ديگري نيست، بلکه هدف ارائه شناختي کلي از انواع فعاليتهاي بيمه اي است از اين رو نظرها و يا ديدگاههايي که براساس آنها تقسيم بندي هاي بيمه ايي صورت مي گيرد:

الف) بيمه هاي اجباري (اجتماعی)

بيمه هايي است که اجراي آنها از نظر حفظ منافع عمومي يا مقررات بين المللي يا مصالح اجتماعي و غيره از طرف قانون گذار اجباري شده است. مانند بيمه هاي اجتماعي کارگران، بيمه هاي درمان کارکنان دولت و فرهنگيان، بيمه محصولات پستي بين المللي و يا بيمه هاي اجباري شخص ثالث دارندگان وسايل نقليه موتوري زميني در مقابل اشخاص ثالث ( موسوم به شخص ثالث).

عمده ترين نوع بيمه هاي اجباري، بيمه هاي اجتماعي است که در ايران توسط سازمان تأمين اجتماعي به جامعه عرضه ميشود. اين نوع بيمه بيشتر در مورد کارگران و حقوق بگيران مشمول قانون کار و طبقات کم درآمد جامعه کاربرد دارد. دولت در جهت حمايت از اين اقشار به موجب قانون آنها را زير چتر حمايت بيمه هاي اجتماعي قرار ميدهد. ويژگي بيمه هاي اجتماعي اين است که اولا” شخص ديگري ( کارفرما) در پرداخت قسمت اعظم حق بيمه مشارکت دارد و درصد کمتري را بيمه شده مي پردازد. ثانيا” برخلاف بيمه هاي بازرگاني که حق بيمه متناسب با ريسک تعيين مي شود، در بيمه هاي اجتماعي حق بيمه درصدي از حقوق يا دستمزد بيمه شده است و ارتباطي با ريسک ندارد.

ب ) بيمه هاي اختياري

بيمه نامه هايي است که اجراي آنها اختياري بوده و درآن بیمه گذار به میل خود و آزادانه به تهیه انواع پوشش های بیمه ای اقدام می نمايد. اين گونه بيمه نامه ها طيف وسيعي از انواع بيمه هاي اموال و منافع و مسئوليتهاي مدني و حوادث شخصي و بيمه هاي عمر و درمان را در بر مي گيرد. در اینگونه بیمه ها ، بیمه گذار و بیمه گر در مقابل هم متعهد هستند ، بیمه گر در مقابل در یافت حق بیمه از بیمه گذار، تامین بیمه ای در اختیار وی قرار می دهد.